SK 16/I/03 [Kakuty v. Alan]

WYROK
W IMIENIU JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI

Sąd Królestwa w składzie:

Przewodniczący: Prezes SK prof. Artur Piotr markiz Wewióra

rozpoznawszy sprawę SK 16/I/03:

z powództwa: Wsi Kakuty;
przeciwko: Alanowi;
o: usunięcie nieprawdziwych informacji z sytemu informatycznego, odszkodowanie, świadczenie pieniężne na rzecz instytucji użyteczności publicznej oraz obciążenie kosztami postępowania;

orzeka zaocznie, co następuje:

I. Nakazuje pozwanemu usunięcie z systemu informatycznego „Triglav” informacji dotyczących siedziby przedsiębiorstwa pod firmą „Zakłady Spożywcze Ksenox S.A.”.

II. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości 10 D, w terminie 3 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

III. Zasądza od pozwanego na rzecz Morlandzkiego Centrum Kultury świadczenie w wysokości 10 D, w terminie 3 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

IV. Oddala powództwo w pozostałej części.

V. Działając w ramach art. 46 ust. 3 Konstytucji Królestwa, dopuszcza wniesienie apelacji na rzecz pozwanego przez dowolny federalny lub krajowy organ władzy publicznej.

VI. Kosztami postępowania obciąża Skarb Królestwa.

UZASADNIENIE

(1)
W dniu 16 września 2003 roku wieś Kakuty, działając przez swojego sołtysa – Bzerolka diuka de Kakucia, wniosła pozew przeciwko p. Alanowi. Zarządzeniem z dnia 16 września 2003 r. Prezes Sądu Królestwa otworzył przewód sądowy w sprawie SK 16/I/03 [Kakuty v. Alan], wyznaczył skład orzekający, wezwał do uczestniczenia w przewodzie sądowym strony oraz wyznaczył pozwanemu termin na wniesienie odpowiedzi na pozew, a pozwanej – termin na wniesienie oświadczenia w przedmiocie zasadności uznania jej jako odrębnej osoby prawnej.

(2)
Powódka zarzuciła pozwanemu podawanie nieprawdy w informacji handlowej. W związku z tym domagała się w pozwie usunięcia nieprawdziwych informacji adresowych dotyczących przedsiębiorstwa pozwanego prowadzonego pod firmą „Zakłady Spożywcze Ksenox S.A.”, które to informacje pozwany umieścił w systemie informatycznym „Triglav”, zasądzenia od pozwanego na jej rzecz stosownego według uznania Sądu odszkodowania, zasądzenia od pozwanego świadczenia na cele użyteczności publicznej oraz zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania. Uzasadniając swoje zarzuty i żądania, powódka podniosła, iż pozwany podał jako siedzibę swojego przedsiębiorstwa ul. Dworską A2 we wsi Kakuty. Tymczasem taka posesja nie istnieje. Zdaniem powódki, w ten sposób pozwany naruszył jej pozytywny obraz oraz złamał jedną z zasad zakładania przedsiębiorstw. Ponadto pozwany nie zarejestrował swego przedsiębiorstwa w Centralnym Rejestrze Firm, co narusza zasady przyjęte w Królestwie. Jak stwierdzono dalej w uzasadnieniu pozwu „Powód, pragnąc rozstrzygnąć tę sprawę polubownie, wystosował żądanie doprowadzenia do usunięcia wpisu do dnia 14.09.2003 r., co nie zostało uczynione (…)”.

(3)
Pozwany nie wniósł w terminie odpowiedzi na pozew.

(4)
W oświadczeniu złożonym w dniu 16 września 2003 roku powódka stwierdziła, iż podstawą przyznania jej odrębnej osobowości prawnej jest dekret Namiestnika Koronnego-Księcia Morlandu nr 1/2002 z dnia 17 maja 2002 roku o wsi Kakuty (dalej: dekret książęcy), w szczególności jego art. 1, 4 i 5. Ponadto, zdaniem powódki, dotychczasowe prawo zwyczajowe dopuszczało rozwiązywanie przez Namiestnika Koronnego sporów toczonych między miastem a obywatelem lub przedsiębiorstwem. Wobec obecnego braku tak właściwego Namiestnika Koronnego, jak również odpowiedniego sądu krajowego, jedynym rozwiązaniem obecnej sytuacji jest przedstawienie sporu do rozstrzygnięcia Sądowi.

(5)
Zarządzeniem z dnia 21 września 2003 roku Prezes Sądu Królestwa, działając jako przewodniczący składu orzekającego, zamknął przewód sądowy w sprawie, wzywając jednocześnie pozwanego do usprawiedliwienia niewniesienia odpowiedzi na pozew, pod rygorem wydania wyroku zaocznego i wyznaczając stosowny termin na wniesienie usprawiedliwienia.

(6)
Mając na uwadze zgromadzony w toku przewodu materiał procesowy oraz obowiązujące prawo Sąd zważył, co następuje.

(6.A)
Wobec faktu nieuczestniczenia pozwanego w przewodzie oraz nieusprawiedliwienia tego faktu w wyznaczonym terminie, Sąd zmuszony jest wydać wyrok zaoczny, w którym za udowodnione przyjmuje się twierdzenia podniesione w pozwie, jeżeli nie są one w sposób oczywisty nieprawdziwe. W takim wypadku Sąd nie przeprowadza postępowania dowodowego, chyba że – jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – zachodzą wątpliwości co do pewnych zagadnień natury formalnej.

(6.B)
Sąd miał wątpliwości co do zasadności przyznania powódce osobowości prawnej, a tym samym jej zdolności do występowania w procesie jako samodzielna strona, działająca przez swój organ, którym jest Sołtys. W przeciwieństwie bowiem do miast istniejących w Królestwie, cieszących się zazwyczaj znaczną samodzielnością i mających – przynajmniej potencjalnie – pewne formy samorządu, wieś Kakuty stanowi przedmiot własności jej Sołtysa i nie jest wyposażona w żadną samodzielność. Nie wnikając w teoretyczne rozważania dotyczące istniejących w nauce prawa koncepcji uzasadniających istnienie osób prawnych, Sąd przyjmuje iż taka odrębna osobowość prawna ma zasadniczo umożliwić należyte funkcjonowanie określonych grup osób fizycznych (partie polityczne, stowarzyszenia) lub przynajmniej pewnej wyodrębnionej masy majątkowej (fundacje, spółki), zwłaszcza w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (spółki). Zdarza się jednak również iż w obrocie jako de facto podmioty praw i obowiązków występują organy nie wyposażone w odrębną osobowość prawną, lecz korzystające w tym zakresie z osobowości Królestwa lub Prowincji (organy władzy publicznej w zakresie stosunków pracy).

(6.C)
Ze względu na powyższe wątpliwości, Sąd zwrócił się do powódki o wskazanie wedle jakiej zasady uznaje ona za zasadne przyznanie jej odrębnej osobowości prawnej wedle zwyczaju, a niekiedy również stosownych aktów prawa krajowego, nakazujących przyznanie takiej osobowości miastom. Zdaniem powódki za takim rozwiązaniem przemawiają w szczególności art. 1, 4 i 5 dekretu książęcego. Sąd w poniższych punktach pragnie odnieść się do tego argumentu.

(6.D)
Artykuł 1 dekretu książęcego stanowi: „W uznaniu zasług Bzerolka barona de Kakucia dla Księstwa Morlandu postanawiamy przekazać mu częściowo na własność, częściowo zaś w zarząd tereny jego rodowej wsi Kakuty, dotąd będącej wyłączną własnością Księstwa Morlandu, położonej na Nowej Temerii w pobliżu granicy z Surmalą nad rzeką Satrinką.”. Z tego sformułowania nie można wnosić o odrębnej osobowości prawnej Kakut, skoro wyraźnie jest tutaj mowa o nich jako o przedmiocie własności. Wieś była i pozostaje zatem pewną wyodrębnioną masą majątkową, która może traktowana jako całość w obrocie, przy czym należy stwierdzić, że dekret książęcy dokonuje właśnie jej rozbicia wobec przyznania części wsi na własność, a części w zarząd.

(6.E)
Artykuł 5 dekretu książęcego stanowi: „Bzerolek baron de Kakuć jako sołtys wsi Kakuty ma prawo wydawać rozporządzenia dotyczące wsi w imieniu Księcia Namiestnika i tylko przez Księcia Namiestnika mogą być one odwołane.”. I ten przepis nie stanowi wyraźnej podstawy przyznania odrębnej osobowości prawnej. Stanowi on jedynie o kompetencjach pewnego organu władzy publicznej, którego terytorialny zakres właściwości został określony jako obejmujący wieś Kakuty. Jest jednak oczywiste, iż ustanowienie takiego organu, ale tylko w połączeniu z innymi postanowieniami, może stanowić silny argument za uznaniem odrębnej osobowości prawnej Kakut.

(6.F)
Artykuł 4 dekretu książęcego stanowi: „Pozostałe parcele stanowią własność wsi, a Bzerolek baron de Kakuć zostaje ich zarządcą jako sołtys wsi Kakuty. Mogą być one sprzedane lub dzierżawione obywatelom, którzy wyrażą wolę osiedlenia się we wsi Kakuty, uprawiania tam ziemi, hodowli zwierząt, zajęcia się usługami bądź handlem, lub pragną posiadać tam działkę rekreacyjną. Dokładne określenie działek mieszkalnych rolniczych i rekreacyjnych oraz zasady ich wykupu zostaną podane do wiadomości w osobnym rozporządzeniu sołtysa.”. Dopiero ten przepis może być uznany jako podstawa do wyinterpretowania normy przyznającej odrębną osobowość prawną wsi Kakuty. Stanowi on bowiem, że pozostałe parcele (tj. te, które nie zostały przekazane mocą art. 2 dekretu książęcego na własność Bzerolka diuka de Kakucia) przechodzą na własność wsi. Oznacza to, iż sama wieś staje się podmiotem mającym prawa (własność nieruchomości znajdujących się na terenie wsi) i wynikające stąd obowiązki.

(6.G)
Mając powyższe na uwadze, Sąd stwierdza że wieś Kakuty jest odrębną masa majątkową wyposażoną w osobowość prawną, a jej organem jest Sołtys wyposażony w kompetencje określone w dekrecie książęcym kompetencje prawotwórcze. Uznanie osobowości prawnej Kakut pociąga za sobą i tą konsekwencję, iż zyskują one prawo do ochrony dóbr osobistych na zasadach analogicznych do pozostałych podmiotów. Sąd zgadza się z poglądem leżącym u źródeł pozwu, iż podawanie w informacji handlowej przez przedsiębiorcę, a więc profesjonalistę zobowiązanego do szczególnej staranności, nieprawdziwych informacji o siedzibie może uderzać w interesy miejscowości podanej jako siedziba przedsiębiorstwa, gdyż może się okazać iż w razie braku stosownych działań, w szczególności właśnie wytoczenia powództwa o usunięcie (sprostowanie) nieprawdziwych informacji, dana miejscowość może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za niedołożenie należytej staranności, w szczególności gdy z powództwem wystąpi choćby potencjalny konsument, a więc zazwyczaj ekonomicznie słabszy uczestnik obrotu, korzystający ze szczególnej konstytucyjnej ochrony w myśl art. 22 ust. 2 Konstytucji Królestwa.

(6.H)
Wysokość odszkodowania została określona stosownie do okresu, jaki upłynął od wyznaczonego przez powódkę terminu do dobrowolnego usunięcia nieprawdziwych danych, tj. od dnia 15 września 2003 roku (wyznaczony termin upłynął 14 września br.). Ustalając kwotę bazową dla obliczenia odszkodowania, Sąd wziął po uwagę art. 6 ust. 4 ustawy federalnej z dnia 31 października 2003 roku o funkcjonariuszach Królestwa, ustalający najniższe wynagrodzenie funkcjonariusza na 20 D miesięcznie. Sąd uznał za właściwe, by świadczenie na cel społecznie użyteczny stanowiło równowartość odszkodowania.

(6.I)
Sąd stwierdza, iż zasądzenie kosztów postępowania w sytuacji, gdy nie zostały wydane żadne akty normatywne zmieniające dotychczasową praktykę obciążania kosztami postępowania Skarbu Królestwa, stanowiłoby nieuzasadnione odstępstwo od ustalonej praktyki. Jakkolwiek praktyka ta może zostać zmieniona choćby w drodze dekretu królewskiego, Sąd nie uznaje za właściwe zmieniać dotychczasową linię orzecznictwa w tym zakresie bez interwencji prawodawcy.

(6.J)
Zważywszy zaoczny charakter wyroku, Sąd uznaje za zasadne rozszerzenie zakresu podmiotów uprawnionych do wniesienia apelacji na korzyść pozwanego, by jednak nie dopuścić do sytuacji apelacji oczywiście bezzasadnych, Sąd postanawia rozszerzyć krąg uprawnionych o organy władzy publicznej, które właśnie z racji swojego publicznego charakteru są szczególnie zobowiązane do działań na rzecz dobra powszechnego, w ramach którego w sposób oczywisty mieści się zaskarżanie wyroków sądowych naruszających zasady przyjęte w Królestwie.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak w sentencji.