SK 9/I/03 [Lutor v. Korona]

WYROK
W IMIENIU JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI

Sąd Królestwa w składzie:

Przewodniczący: Prezes SK prof. Artur Piotr markiz Wewióra;

rozpoznawszy sprawę SK 9/I/03

z powództwa: Lexa Lutora;
przeciwko: Koronie;
o: odszkodowanie;

orzeka, co następuje:

I. Zasądza od pozwanej na rzecz powoda symboliczne odszkodowanie w wysokości 1 D.

II. Oddala powództwo w pozostałej części.

III. Kosztami postępowania obciąża Skarb Królestwa.

UZASADNIENIE

(1)
W dniu 25 maja 2003 r. p. Lex Lutor, działając jako Pierwszy Sekretarz Dreamlandzkiej Platformy Obywatelskiej, wniósł pozew przeciwko JKM. Zarządzeniem z dnia 7 lipca 2003 r. Prezes Sądu Królestwa otworzył przewód sądowy w sprawie, uznał pozew jako wytoczony przeciwko Koronie, wyznaczył skład orzekający w sprawie, wezwał do udziału w sprawie strony, doręczył pozew przedstawicielowi pozwanej, wyznaczył termin złożenia odpowiedzi na pozew oraz przekazał dalsze prowadzenie sprawy wyznaczonemu sędziemu.

(2)
Powód zarzucił pozwanej, iż prowadzony w ramach serwisu internetowego Królestwa rejestr partii narusza prawo partii o decydowaniu o członkostwie w partii przez to, że wyłącza z procedury przyznawania członkostwa przedstawiciela partii, czyniąc zapisywanie nowych członków czynnością w pełni zautomatyzowaną. W związku z tym powód podniósł żądanie wypłaty odszkodowania w wysokości po 500 D za każdego członka partii zapisanego za pośrednictwem formularza, który nie uzyskał akceptacji partii, wskazując jednocześnie czterech takich członków. Uzasadniając swoje zarzuty i żądania powód podniósł, iż Korona dopuściła się błędu, ujmując ten wyraz w cudzysłów, dopuszczając bez jakichkolwiek konsultacji do powstawiania możliwości zapisywania się do partii bez jakiejkolwiek kontroli ze strony władz zainteresowanego ugrupowania.

(3)
W odpowiedzi na pozew, wniesionej 8 lipca 2003 r., przedstawiciel Korony podniósł iż obecny system istnieje już osiem miesięcy. Osoba rejestrująca partię, wyrażając chęć na jej istnienie, wyraża zgodę na system automatycznej obsługi członkostwa w tej partii. Przedstawiciel pozwanej wskazał, iż organizacja – jeżeli nie chce przystać na te warunki – może występować w obrocie prawnym jako podmiot innego rodzaju, np. związek czy inna instytucja. Ponadto istniejący system zapewnia każdej partii możliwość weryfikacji członków i ich usuwania.

(4)
W dniu 11 listopada 2003 r. powód złożył dodatkowe oświadczenie w którym stwierdził, iż możliwość późniejszej weryfikacji zapisanych członków nie jest adekwatnym środkiem choćby ze względu na brak czasu na bieżące kontrolowanie listy zapisanych członków. Ponadto powód stwierdził, iż przyjęty system zapisów uniemożliwia odebranie od kandydata na członka jego oświadczenia o niekaralności oraz o zapoznaniu się ze statutem partii i jego akceptacji, co zgodnie z treścią art. 5 statutu jest warunkiem przyjęcia w poczet członków partii.

(5)
Zarządzeniem Prezesa Sądu Królestwa z dnia 21 września 2003 r. postępowanie m.in. w przedmiotowej sprawie zostało zawieszone ze względu na objęcie przez wyznaczonego sędziego regencji. Zarządzeniem z dnia 26 października 2003 r. Prezes Sądu Królestwa wznowił postępowanie w zawieszonych sprawach i przejął je do własnego referatu, zobowiązując powodów w tych sprawach do oświadczenia się w przedmiocie podtrzymania powództwa. Powód złożył stosowne oświadczenie w przedmiotowej sprawie dnia 26 października 2003 r.

(6)
Zarządzeniem z dnia 20 listopada 2003 r. Prezes Sądu Królestwa, działając jako przewodniczący składu orzekającego, zamknął przewód sądowy w przedmiotowej sprawie.

(7)
Mając na uwadze zgromadzony w toku przewodu materiał procesowy oraz obowiązujące prawo, Sąd zważył, co następuje.

(7.A)
W przedmiotowej sprawie ujawnia się brak kompleksowej regulacji dotyczącej partii politycznych. W związku z tym wszelkie oceny prawne obecnego stanu muszą następować w oparciu o przewidziane w art. 46 ust. 3 Konstytucji Królestwa zasady słuszności i utrwalonych zwyczajów, z uwzględnieniem oczywiście postanowień Konstytucji Królestwa w zakresie, w jakim mogą one znaleźć zastosowanie w badanej sprawie.

(7.B)
Przystępując do rozpoznania sprawy, Sąd sprawdził stan faktyczny i ustalił, iż rejestr partii istniejący w ramach serwisu internetowego Królestwa rzeczywiście umożliwia każdej osobie zapisanie się do umieszczonej w tym rejestrze partii wedle własnego wyboru i bez jakiejkolwiek kontroli ze strony właściwych organów wybranej partii. Jedyną formą nadzoru jest usuwanie zapisanych członków za pośrednictwem specjalnego panelu administracyjnego. Niemniej do czasu usunięcia osoba taka występuje w spisie jako pełnoprawny członek danej partii.

(7.C)
Zdaniem Sądu brak regulacji o randze ustawowej, dotyczącej zasad funkcjonowania partii politycznych, winien być interpretowany na korzyść zasady samorządności partii, wobec wyrażonej w Konstytucji Królestwa – choćby w jej art. 1 ust. 1 – zasady demokratyzacji. Niewątpliwie utrudnieniem jest brak jasnych kryteriów uznawania danej organizacji za partię polityczną. Niemniej zgodnie z twierdzeniem przedstawiciela pozwanej, za partie z pewnością należy uznać te organizacje, które zostały zamieszczone w rejestrze. Zasada samorządności nakazuje w takim razie przyjąć, że o zasadach przyjmowania członków do danej partii winny decydować jej przepisy wewnętrzne, a w szczególności statut partii. Jest niewątpliwe, że system zapisu nowych członków, przyjęty w ramach istniejącego rejestru, nie jest zgodny z art. 5 statutu partii powoda.

(7.D)
Za nietrafne należy uznać twierdzenie przedstawiciela pozwanej, że dobrowolny charakter rejestracji partii legalizuje przyjęcie – li tylko na podstawie faktycznych działań, a nie aktu ustawowego – takiego rozwiązania jak w przedmiotowej sprawie odnośnie rejestracji członków. Także możliwość usuwania niechcianych członków, jak słusznie wskazuje powód, nie stanowi wystarczającego uzasadnienia dla przyjętego rozwiązania, albowiem przez pewien czas dochodzić może – jak w tym wypadku – do sprzeczności między zapisami statutu danej partii a stanem faktycznym. Podkreślić należy w tym kontekście, iż zarejestrowanie partii w systemie – zgodnie ze stanowiskiem strony pozwanej – ma umożliwiać udział w wyborach, co stanowi bodaj najistotniejszy aspekt działalności każdej partii politycznej. Mamy tutaj zatem do czynienia z dobrowolnością iluzoryczną, albowiem wybór nie dotyczy jedynie kwestii uczestniczenia bądź nie w określonym systemie rejestracji członków, lecz w swej istocie sprowadza się do iście Szekspirowskiego pytania o istnienie. Już samo to stwierdzenie, wobec braku podstawy normatywnej istnienia rejestru, budzi poważne wątpliwości, tym bardziej zatem wszelkie kwestie sporne stawiają w niekorzystnym świetle prawidłowość działań Korony.

(7.E)
Przystępując do analizy roszczenia odszkodowawczego Sąd stwierdził, iż niewątpliwe powód, działający jako faktyczny przewodniczący swojej partii, ma interes prawny w ochronie jej dóbr osobistych, niemniej żądana wysokość odszkodowania jest zdecydowanie wygórowana. Uwzględniając okoliczności sprawy nie można stwierdzić, że działania Korony skierowane były przeciwko partii powoda – wynikały one z przyjęcia określonego rozwiązania głównie o charakterze technicznym i nie były podmiotowo ukierunkowane. Należy ponadto wskazać, że powód nijak nie wykazał wysokości szkody. Należy bowiem pamiętać, że odszkodowanie ma przede wszystkim charakter wyrównawczy – jego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, rozumianej jako poniesiony uszczerbek majątkowy w postaci rzeczywistego ubytku w majątku jak i nieosiągniętych korzyści (przyrostu majątku). Z tych względów, a także mając na uwadze iż chodzi w istocie o kwestie związane z działalnością polityczną, Sąd zdecydował się skorzystać z możliwości zasądzenia symbolicznego odszkodowania.

(7.F)
Sąd pragnie niniejszym zwrócić się do właściwych organów władzy publicznej o rozważenie zasadności wprowadzenia regulacji rangi ustawowej, regulującej zasady powstawania, rejestracji i działalności partii politycznych. Przedmiotowa sprawa jednoznacznie wskazuje zdaniem Sądu na potrzebę ustalenia stosownych kryteriów, które zapewnią z jednej strony należytą organizację aktywności politycznej, a z drugiej zapewnią należytą realizację obywatelskiego prawa zrzeszania się w organizacjach politycznych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji.