SK 2004/8/I [Folke v. KSI et al.]

WYROK
JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI

My, Artur I Piotr, Król Dreamlandu, Najwyższy Zwierzchnik Furlandii, Morlandu, Solardii, Surmali i Weblandu, Najwyższy Zwierzchnik Sił Zbrojnych, Wielki Mistrz Heroldii Królestwa, etc.,

wykonując Naszą prerogatywę w zakresie sprawowania najwyższej władzy sądowniczej,

rozpoznawszy sprawę:
SK 2004/8/I

z powództwa:
Folkego;

przeciwko:
Skarbowi Królestwa-Królewskim Służbom Informatycznym oraz Namiestnikowi Koronnemu Surmali;

o:
przywrócenie obywatelstwa;

orzekamy, co następuje:

I. Nakazujemy przywrócenie obywatelstwa powodowi według stanu z dnia pozbawienia, nadając wyrokowi w tym zakresie klauzulę natychmiastowej wykonalności.

II. Uznajemy obywatelstwo Folkego za nieprzerwanie posiadane.

III. Powierzamy wykonanie wyroku w zakresie objętym klauzulą natychmiastowej wykonalności Szefowi Królewskich Służb Informatycznych.

IV. Kosztami postępowania obciążamy Skarb Królestwa.

UZASADNIENIE

(1)
Folke złożył w dniu 19 listopada 2004 r. powództwo o przywrócenie obywatelstwa. W uzasadnieniu powołał się na postanowienia ustawy federalnej z dnia 6 listopada 2004 roku o martwych duszach i dziedziczeniu testamentowym podnosząc, że zastosowana wobec niego procedura związana z weryfikacja obywatelstwa nie spełniła wymogów określonych tym aktem. Powód stwierdził, iż nie zrzekał się obywatelstwa, nie podpisywał żadnych pism i nie otrzymywał żadnej korespondencji w tej sprawie na swój adres pocztowy.

(2)
W odpowiedzi na pozew Namiestnik Koronny Surmali oświadczył, że w dniach 16 – 22 października 2004 r. Tekst stosownego dekretu został ogłoszony na liście Królestwa, zaś na stronie głównej Surmali zostało podane stosowne łącze do pełnej treści dekretu. W tym trybie powód nie poddał się procesowi weryfikacji. Z uwagi na niską frekwencję, Namiestnik Koronny Surmali zdecydował o zmianie procedury i indywidualnym powiadomieniu pocztą o przeprowadzanej weryfikacji. I w tym trybie nie doszło do podjęcia przez powoda działań zmierzających do uniknięcia uznania za osobę ustałą. Mając to na względzie, Namiestnik Koronny Surmali w dniu 4 listopada 2004 r. dokonał deportacji powoda jako osoby ustałej. Pozwany zwrócił uwagę, że powód powołuje się na ustawę federalną z dnia 6 listopada 2004 r., a więc ogłoszoną po zakończeniu procedury. Z tych względów, pozwany wniósł o odrzucenie powództwa bez jego merytorycznego rozpatrzenia, podnosząc zasadę niedziałania prawa wstecz.

(3)
Odpowiadając na pozew, Szef Królewskich Służb Informatycznych oświadczył, iż w jego ocenie zostały zachowane niezbędne procedury. W wyniku przeprowadzonego postępowania weryfikującego, Namiestnik Koronny deportował pozwanego z powierzonej mu Prowincji, a następnie Król w dniu 5 listopada 2004 r. usankcjonował tę decyzję umieszczając dane powoda na liście osób usuniętych. Królewskie Służby Informatyczne dokonały następnie – w ramach prac konserwacyjnych związanych z funkcjonowaniem bazy danych Centralnego Rejestru Mieszkańców (dalej: Rejestr) – przeniesienia wpisów osób usuniętych poza bazę Rejestru.

(4)
W odpowiedzi na zarządzenie wzywające do oświadczenia, czy dekret wprowadzający szczególny tryb weryfikacji, został ogłoszony na urzędowej liście dyskusyjnej Surmali, Namiestnik Koronny Surmali stwierdził iż ogłoszenie nastąpiło na liście Królestwa z uwagi na nikłe zainteresowanie lista urzędową Prowincji. Pozwany podniósł dodatkowo, że powód nie był i nadal nie jest subskrybentem listy surmalajskiej.

(5)
W oświadczeniu końcowym powód podtrzymał swoje powództwo. Stwierdził, iż weryfikacja została przeprowadzona w sposób pospieszny, tak by zakończyć ją przed dniem 6 listopada 2004 r., przed dniem ogłoszenia nowej ustawy federalnej regulującej kwestie związane z osobami ustałymi. Pozostawał w spisie obywateli w Centralnym Rejestrze Mieszkańców. Powód podtrzymał twierdzenie iż nie otrzymał żadnej korespondencji w tej sprawie, pochodzącej od władz Surmali.

(6)
W odpowiedzi na zarządzenie sądowe wzywające Namiestnika Koronnego Surmali do przedstawienia dowodów potwierdzających przesłanie wiadomości na adres powoda, wezwany stwierdził iż nie jest w stanie przedstawić stosownego dowodu, albowiem nie korzystał z programu pocztowego, wykorzystując do tego celu skrypt, który jednak po kilku dniach został usunięty. Namiestnik Koronny złożył jedynie odpowiedź jednego z mieszkańców Surmali na list rozesłany w ramach postępowania weryfikacyjnego, zawierający kopię oryginalnej wiadomości.

(7)
Mając na uwadze zgromadzony w postępowaniu materiał procesowy oraz obowiązujące prawo zważono, co następuje:

(7.A)
W pierwszej kolejności wyjaśnić należy kwestię obowiązywania przepisów wskazywanych przez powoda. Myli się on twierdząc, że wyznacznikiem legalności działań władz w przedmiotowej sprawie winny być przepisy ustawy federalnej z dnia 6 listopada 2004 roku o martwych duszach i dziedziczeniu testamentowym, albowiem wchodzą one w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2006 roku, stosownie do nowelizacji tejże ustawy dekretem królewskim z dnia 6 listopada 2004 r. (BPSK Nr 299; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=299), a zatem nie znajdują wprost zastosowania w przedmiotowej sprawie, jako że nawet w dniu orzekania przepisy te nie mają statusu obowiązujących.

(7.B)
Powód podnosi iż przeprowadzona weryfikacja nie spełniła wymaganych standardów, powołując się – jak to zostało wykazane wyżej – mylnie, na postanowienia ustawy federalnej z dnia 6 listopada 2004 r. Wydanie prawidłowego orzeczenia wymaga przeprowadzenia analizy, także w aspekcie historycznym, przepisów prawa, jak również odniesienia się do wcześniejszego orzecznictwa Sądu Królestwa w tej mierze. Otóż wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie SK 5/K/03 [Solardia v. Korona] (BPSK Nr 101; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=101), Sąd Królestwa orzekając w pełnym składzie stwierdził m.in., że przeprowadzenie weryfikacji może nastąpić jedynie w oparciu o akt rangi ustawowej, a ponadto iż Prowincje nie mogą samodzielnie regulować spraw związanych z zasadami nadawania i utraty obywatelstwa. Sąd Królestwa zwrócił wówczas jednocześnie uwagę iż sam proces weryfikacji obywateli nie jest niezgodny z Konstytucją Królestwa, a wręcz przeciwnie – stanowi urzeczywistnienie wartości konstytucyjnie chronionych, w szczególności sprawnego funkcjonowania Królestwa i jego organów. W wyniku tego orzeczenia, w dniu 17 kwietnia 2003 r. został wydany dekret królewski o podpisywaniu paszportów i administracji CRM (BPSK Nr 75; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=75), który powierzył wykonywanie królewskiej prerogatywy w tym zakresie Namiestnikom Koronnym. Dekret ten został uchylony przez dekret królewski z dnia 24 kwietnia 2004 roku o Centralnym Rejestrze Mieszkańców (BPSK Nr 201; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=201), następnie uchylony kolejnym dekretem królewskim o tym samym tytule, z dnia 8 lipca 2004 roku (BPSK Nr 242; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=242). Niemniej, zgodnie z ogólnymi regułami wykładni, fakt uchylenia przepisów uchylających przepisy wcześniejsze, nie oznacza przywrócenia mocy obowiązującej tychże przepisów. Artykuł 5 ust. 4 obowiązującego obecnie dekretu wskazuje na to, iż reguły stwierdzania ustania obywatelstwa określają obecnie odrębne przepisy. Jedynym przepisem federalnym wspominającym – a i to jedynie pośrednio – o ustaniu obywatela, jest art. 12 ust. 2 ustawy federalnej z dnia 12 marca 2004 roku [ogł. 13 marca 2004 r.] o wprowadzeniu Kodeksu karnego (BPSK Nr 175; http://dreamland.l.pl/sk/sk/articles.php?id=175). Przepis ten stanowi, że odmowa wszczęcia lub umorzenie postępowania karnego z powodu niemożności ustalenia miejsca pobytu oskarżonego lub opuszczenia przezeń terytorium Królestwa jest możliwe jedynie wówczas, gdy oskarżyciel publiczny występuje z pozwem o stwierdzenie ustania danej osoby. Sama treść przepisu, potwierdzona zresztą argumentem wynikającym z jego umiejscowienia w systemie prawnym wskazuje, iż nie jest to przepis regulujący w sposób całościowy i wyłączny procedurę stwierdzania ustania obywatela, lecz jedynie przewiduje szczególny warunek odmowy wszczęcia lub umorzenia postępowania karnego. Należy przy tym zwrócić również uwagę iż prawodawca nie określił wyłączności prawa federalnego w tym względzie. Również ustawy federalne z dnia 6 listopada 2004 roku, wprowadzające od dnia 1 stycznia 2004 roku nowe regulacje kompleksowo obejmujące sprawy obywatelstwa, w tym ta na której w znaczącej mierze opierał się w swojej argumentacji powód, przewidują daleko idące uprawnienia władz Prowincji, czy też szerzej – właściwość praw krajowych, w procedurze stwierdzania ustania obywatela. Wreszcie stwierdzić należy, iż praktyka właściwości Namiestników Koronnych, przynajmniej w zakresie wstępnego rozpoznania spraw o ustanie osoby fizycznej, przynajmniej ta stała się zwyczajowo przyjętą w Królestwie. Argumentem koronnym jest jednak fakt iż przeprowadzona w 2004 roku nowelizacja Konstytucji Królestwa nie podążyła śladem orzecznictwa Sądu Królestwa i nie wykluczyła z zakresu właściwości subsydiarnej (posiłkowej) prawa krajowego, uprawnienia Prowincji do regulowania kwestii związanych z obywatelstwem, jeżeli takich regulacji nie ma na szczeblu federalnym. Skoro zatem ustrojodawca nie podzielił poglądu Sądu Królestwa w tej mierze, to stwierdzić należy konieczność odstąpienia od dotychczasowej linii orzecznictwa w tym zakresie, albowiem uprawnienie władzy sądowniczej do przeciwstawienia się woli prawodawcy ma charakter wtórny i opiera się wyłącznie na stwierdzeniu, iż ochrona praworządności wymaga, by akt sprzeczny z prawem najwyższym nie miał nawet pozorów obowiązywania. Sądy bowiem nie mają władzy uchylania aktów niezgodnych z Konstytucją, lecz jedynie stwierdzania iż pozostają one w sprzeczności z ustawą zasadniczą i jako takie nie mają mocy obowiązującej już od chwili ich ogłoszenia, a nie od chwili wydania orzeczenia. Brak wiążącej mocy aktu normatywnego wynika z faktu tej właśnie sprzeczności, a nie z decyzji sądowej „pozbawiającej” go tej mocy. Tylko podmiot uprawniony do sprawowania władzy prawodawczej, choćby na podstawie delegacji konstytucyjnej lub rangi ustawowej, może stosownym aktem odebrać aktowi moc wiążącą, którą wcześniej akt ten rzeczywiście posiadał. Podsumowując tę część rozważań stwierdzić zatem należy, iż Prowincje są uprawnione do regulowania kwestii obywatelstwa w zakresie, w jakim prawo federalne nie wprowadza regulacji bezwzględnie obowiązujących.

(7.C)
Konieczne jest obecnie rozważenie, czy zachowane zostały wymogi przewidziane dla przeprowadzenia stosownych działań weryfikujących. W tym zakresie dla rozstrzygnięcia przedstawionej do rozpoznania sprawy wystarczające wydaje się stwierdzenie, że pozwany organ władzy publicznej nie przedstawił dowodów pozwalających stwierdzić, że wiadomość o weryfikacji została przesłana na adres powoda. Skoro bowiem ostatecznie przeprowadzono postępowanie polegające na indywidualnym powiadamianiu obywateli o toczącej się weryfikacji, to wymóg równości wymaga, by stosowanie tego postępowania, w sposób maksymalny chroniącego obywatelskie uprawnienia, jeżeli oceniać to przez pryzmat konieczności zapewnienia funkcjonalnej wydolności administracji publicznej, było jednakowe wobec wszystkich obywateli. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze stanem następującym: powód będący obywatelem twierdzi, że nie dostał żadnej przesyłki, podczas gdy pozwany będący organem władzy publicznej podnosi iż taka wiadomość została przesłana. Pojawia się zatem okoliczność sporna, której rozstrzygnięcie ma fundamentalne znaczenie dla trafności orzeczenia końcowego. Ogólne zasady dowodowe nakazują, by dowód na istnienie danej okoliczności faktycznej przedstawił ten, kto z tej okoliczności wywodzi skutek prawny. Innymi słowy, dowód przedstawić ma ten, kto twierdzi, a nie ten, kto przeczy. Dodatkowo w sytuacji gdy w grę wchodzi ochrona praw obywatela w jego relacjach z władzą publiczną, to na tej ostatniej ciąży obowiązek zachowania szczególnej staranności, jako na tej stronie, która ma uprawnienia właśnie o charakterze władczym. Ponieważ brak jest jakiegokolwiek potwierdzenia przesłania, czy chociaż samego programu który mógłby zostać poddany ocenie biegłego, pozwany nie jest w stanie wykazać faktu przesłania. Należy przy tym wyraźnie i jednoznacznie stwierdzić, iż bynajmniej nie przesądza się w tym momencie, że do takiego przesłania nie doszło; wyrok niniejszy zapada w tym brzmieniu tylko dlatego, że rozkład ryzyka procesowego w zaistniałej sytuacji, w tym uwzględniwszy obowiązek szczególnej ochrony praw obywateli w ich relacjach z władzą publiczną, nakazuje orzec na korzyść powoda.

(7.D)
Argumentacja przedstawiona przez powoda nakazuje wyjaśnienie jeszcze jednej okoliczności. Wbrew temu co mogłoby się wydawać, pozwany nie musiałby wykazywać, że odpowiednia wiadomość została odebrana przez powoda. Do przyznania racji pozwanemu i w konsekwencji oddalenia powództwa w całości wystarczyłoby udowodnienie przesłania wiadomości na oficjalny adres poczty elektronicznej powoda. Zgodne bowiem z art. 5 ust. 2 powołanego już dekretu królewskiego z dnia 8 lipca 2004 roku o Centralnym Rejestrze Mieszkańców, samo przesłanie na adres podany w Rejestrze jest równoznaczne z prawidłowym doręczeniem, o ile nie wystąpią okoliczności wskazane w ust. 3 tegoż artykułu. Postanowienie to stanowi zresztą jedynie normatywne wyrażenie utrwalonego już zwyczaju w Królestwie.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE
Wyrok niniejszy nie jest prawomocny. Z uwagi na fakt iż orzeczenie zostało wydane osobiście przez Króla, środkiem zaskarżenia jest wniosek o ponowne rozpatrzenie. Wniosek należy złożyć w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyroku, z wykorzystaniem formularza apelacji, udostępnionego w Pałacu Sprawiedliwości (http://dreamland.l.pl/sk/sk/module.php?op=formularz_a). Uprawnionymi do złożenia wniosku są strony. Jako sąd wydający orzeczenie w I instancji należy wskazać Sąd Królestwa. W zarzutach należy wskazać, jakie błędy zdaniem skarżącego popełniono przy rozpoznawaniu sprawy w I instancji. W uzasadnieniu należy dokładnie przedstawić własną argumentację, nawiązując do uzasadnienia wyroku I instancji oraz materiału procesowego – w razie gdyby uzasadnienie wniosku było szczególnie obszerne, dopuszczalne jest przesłanie go w formie odrębnego pliku, z zaznaczeniem w formularzu tego faktu. Odrębne uzasadnienie należy wnieść w terminie przewidzianym dla złożenia wniosku. Niewniesienie wniosku w terminie, odrzucenie wniosku lub jego oddalenie będzie skutkować prawomocnością niniejszego wyroku.