W SK 2009/13/K [Korona v. Marszałek IP]

WYROK
W IMIENIU JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI

Dnia 14 lipca 2009 roku

Sąd Królestwa w Wydziale I Konstytucyjnym w pełnym składzie:
Przewodniczący: Prezes SK król senior Artur Piotr [1]

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 9 czerwca – 14 lipca 2009 roku
sprawy SK 2009/13/K
ze skargi konstytucyjnej: Korony
przeciwko: Marszałkowi Izby Poselskiej
o: zbadanie konstytucyjności ustawy federalnej z dnia 23 maja 2009 roku o Skarbie Królestwa
(BPSK Nr 876)

orzeka, co następuje:

I. Ustawa federalna z dnia 23 maja 2009 roku o Skarbie Królestwa jest niezgodna z Konstytucją Królestwa.
II. Działając w ramach art. 46 ust. 3 Konstytucji Królestwa nakazuje
stosowanie przepisów ustawy federalnej wymienionej w punkcie I, z wyłączeniem jej art. 5 ust. 3 (3), do czasu uchwalenia nowej ustawy federalnej w tym przedmiocie, jednakże nie dłużej aniżeli do dnia 31 października 2009 roku.
III. Zasądza od Skarbu Królestwa – Izby Poselskiej na rzecz Skarbu Królestwa – Korony kwotę 3.000 D tytułem zwrotu kosztów procesu.
III. Stwierdza prawomocność niniejszego wyroku z chwilą jego urzędowego ogłoszenia.

UZASADNIENIE

(1)
Pełen zapis przebiegu rozprawy dostępny jest w Pałacu Sprawiedliwości – Sala Rozpraw Wydziału I Karnego.

(2)
Korona zarzuciła Marszałkowi Izby Poselskiej, że ustawa federalna została przyjęta w sposób niezgodny z procedurami parlamentarnymi, a to przez pominięcie poprawki zgłoszonej w trakcie procesu legislacyjnego przez Premiera Rządu Królewskiego.

(3)
W odpowiedzi Marszałek Izby Poselskiej wskazał że po jednym dniu głosowania przerwał je i następnie przeprowadził równoległe głosowanie nad poprawką i nad projektem z jej uwzględnieniem. Wskazał, że ostatecznie zarówno Izba Poselska, jak i Senat Królewski, przegłosowały projekt w brzmieniu uwzględniającym poprawkę.

(4)
Prokurator Generalny Królestwa nie zajął stanowiska w sprawie.

(5)
Mając na uwadze zgromadzony w toku całego przewodu materiał procesowy oraz obowiązujące prawo zważono, co następuje:

(5.A)
Skarga konstytucyjna jest zasadna, gdyż w toku prac parlamentarnych nad projektem ustawy federalnej, doszło w Izbie Poselskiej do istotnego naruszenia reguł prawidłowej procedury legislacyjnej.

(5.B)
Opierając się na archiwach Izby Poselskiej Sąd Królestwa ustalił, że 13 kwietnia 2009 roku Marszałek Izby Poselskiej otworzył debatę 7/XII nad projektem ustawy federalnej o Skarbie Królestwa, przedstawiając projekt, którego art. 5 ust. 3 (3) brzmiał następująco (LDIP #3431):
„(3) otrzymał ostatnie fundusze na podstawie ustawy budżetowej uchwalonej conajmniej pięć miesięcy przed złożeniem wniosku.”.
Siedem dni później, 20 kwietnia 2009 roku, Premier Rządu Królewskiego zgłosił poprawkę, modyfikującą powyższy przepis na następujący (LDIP #3438):
„(3) otrzymał ostatnie fundusze na podstawie ustawy budżetowej uchwalonej co najmniej cztery miesiące przed złożeniem wniosku.”.
Tego samego dnia Marszałek Izby Poselskiej zamknął debatę 7/XII (LDIP #3439) i zarządził głosowanie 7/XII nad projektem, którego art. 5 ust. 3 (3) brzmiał (LDIP #3440):
„(3) otrzymał ostatnie fundusze na podstawie ustawy budżetowej uchwalonej
co najmniej cztery miesiące przed złożeniem wniosku.”, a więc w brzmieniu uwzględniającym poprawkę zgłoszoną przez Premiera Rządu Królewskiego.
Dnia 21 kwietnia 2009 roku Premier Rządu Królewskiego złożył wniosek o przerwanie głosowania i przeprowadzenie „głosowania nad zgłoszoną poprawką lub głosowania łącznego, jednak z wyszczególnieniem na głosowanie nad poprawką i całością projektu”, powołując się przy tym na art. 17 ust. 8 Regulaminu Izby Poselskiej (LDIP #3445). Tego samego dnia Marszałek Izby Poselskiej wstrzymał głosowanie 7/XII (LDIP #3446) i zarządził głosowanie 7a/XII, w którym poddał pod głosowanie jako poprawkę Premiera Rządu Królewskiego następujący tekst (LDIP #3447):
art. 5. ust. 3. pkt 3:
„(3) otrzymał ostatnie fundusze na podstawie ustawy budżetowej uchwalonej co najmniej pięć miesięcy przed złożeniem wniosku.”
oraz projekt ustawy federalnej, którego art. 5 ust. 3 (3) brzmiał:
„(3) otrzymał ostatnie fundusze na podstawie ustawy budżetowej uchwalonej co najmniej cztery miesiące przed złożeniem wniosku.”.
Dnia 28 kwietnia 2009 roku Marszałek Izby Poselskiej zamknął głosowanie 7a/XII i stwierdził, że „Izba Poselska przyjęła poprawkę do Ustawy Federalnej o
Skarbie Państwa oraz projekt Ustawy Federalnej o Skarbie Państwa z poprawką.” (LDIP #3464). Projekt ustawy federalnej w kształcie wskazanym w głosowaniu 7a/XII został przedstawiony Senatowi Królewskiemu i został ostatecznie ogłoszony jako ustawa federalna (LDKD #30508).

(5.B)
Z poczynionych ustaleń jawi się w sposób oczywisty, że Marszałek Izby Poselskiej nie poddał pod głosowanie poprawki Premiera Rządu Królewskiego. Tekst rzekomej poprawki, poddany pod głosowanie 7a/XII to w istocie fragment tekstu pierwotnego projektu, zaś cały projekt poddany pod głosowanie 7a/XII bynajmniej poprawki przedstawionej tuż nad nim nie uwzględnia, uwzględnia za to rzeczywisty tekst poprawki zgłoszonej przez Premiera Rządu Królewskiego.

(5.C)
W ten sposób doszło do sytuacji, w której Izba Poselska z jednej strony przyjęła poprawkę do projektu o pięciomiesięcznym okresie karencji, a jednocześnie uchwaliła projekt przewidujący termin czteromiesięczny. Sprzeczność ta powoduje, że ustawa federalna z racji popełnionych błędów proceduralnych nie może się ostać w porządku prawnym. Już tylko to stwierdzenie nakazuje Sądowi Królestwa stwierdzenie niekonstytucyjności ustawy federalnej. Sąd Królestwa wielokrotnie zwracał uwagę, że błędy proceduralne związane z procesem legislacyjnym zazwyczaj skutkują niekonstytucyjnością aktu właśnie z racji nieprzestrzegania przyjętych procedur ustalania rzeczywistej woli organu uprawnionego do udziału w tworzeniu prawa. Ma to szczególne znaczenie w przypadku ustaw federalnych, gdzie zachodzi konieczność uwzględnienia woli demokratycznie wybranych przedstawicieli obywateli Królestwa.

(5.D)
Sąd Królestwa pragnie zwrócić uwagę na fakt iż kwestia ta ujawniła się wcześniej, jednakże nie skorzystano z możliwości jakie daje dreamlandzkie prawo, lecz zdecydowano się na dopuszczenie do wejścia w życie ustawy federalnej, co do której istniały od samego początku wątpliwości natury konstytucyjnej. Sąd Królestwa, nie działając z urzędu, uzależniony jest w swojej roli strażnika Konstytucji Królestwa od inicjatywy innych organów, czy też wręcz obywateli, z których każdy wszak upoważniony jest do ochrony interesu publicznego. Nie ma instrumentów do samodzielnej ingerencji w sytuację, gdy ogłaszane przepisy naruszają reguły konstytucyjne, choćby tworzenia prawa. Jest rzeczą wskazanych organów, a w ostateczności – obywateli, by z przyznanych im uprawnień korzystali w takim momencie, który zapewni iż do skutków takich jak w niniejszej sprawie, a więc wejścia w życie przepisów, które są sprzeczne z Konstytucją Królestwa, nie dochodziło.

(5.D)
Sąd Królestwa nie podzielił argumentacji skarżącego o zasadności wstrzymania wejścia w życie niniejszego wyroku. Wyrok z chwilą uprawomocnienia się staje się wykonalny, wywołuje również przewidziane w nim samym skutki. Inną natomiast rzeczą jest skorzystanie przez Sąd Królestwa z uprawnień do regulowania określonej sytuacji w oparciu o art. 46 ust. 3 Konstytucji Królestwa. Sąd Królestwa podziela jednak co do zasady pogląd leżący u podstawy skargi w tym zakresie, że zasadnym jest jednak, by ustawa federalna w jej ogłoszonym brzmieniu była stosowana nadal, do czasu należytego uchwalenia jej następczyni. Materia regulowana niekonstytucyjną ustawą federalną dotyczy newralgicznych dla Królestwa kwestii, ustalając zasady gospodarowania środkami publicznymi. Z analizy prac parlamentarnych wynika, że reforma tych zasad niewątpliwie uzyskała poparcie większości członków obu Izb Parlamentu Królewskiego. Z uwagi na zakres błędu proceduralnego, Sąd Królestwa uznaje za niemożliwe jednak stosowanie art. 5 ust. 3 (3) ustawy
federalnej. Nie jest to przepis nierozerwalnie związany z resztą projektu, gdyż co prawda statuuje pewien warunek otrzymania środków publicznych, to jednakże jego wyeliminowanie nie zdestabilizuje przyjętych zasad, w szczególności wobec treści art. 5 ust. 4 wskazanej ustawy federalnej. Rozstrzygnięcie Sądu Królestwa w tym zakresie musi mieć charakter tymczasowy, dlatego też zakreślono maksymalny termin stosowania wskazanych przepisów na podstawie uzasadnianego wyroku, do 31 października 2009 roku.

(5.E)
O kosztach procesu orzeczono przyjmując, że Korona wygrała proces w całości, zaś Marszałek Izby Poselskiej jest organem tej Izby.

Prezes Sądu Królestwa
(-) Artur Piotr, RS.

—Przypis—
[1] SSK Mateusz Conroy wicehrabia Shakur nie brał udziału w
rozpoznaniu sprawy z uwagi na urlop, SSK Robert markiz van Buuren wyłączył się od rozpoznania niniejszej sprawy z uwagi na sprawowanie regencji.